ظروف یکبارمصرف گیاهی
استفاده از ظروف يك بار مصرف گياهي را به دليل برخورداري از مزاياي خوب سلامت به تمامي خانواده هاتوصيه مي كنند. زمان برگشت ظروف پلاستيكي يك بار مصرف به طبيعت ۵۰۰ تا۳۰۰سال طول مي كشد، اما اين زمان براي ظروف يك بار مصرف گياهي پنج تا شش ماه بدون هيچ آسيب زيست محيطي است.
اين ظروف عاري از هر گونه اثرات مضر و عكس العمل هاي شيميايي در تماس با مايعات و غذاهاي داغ و مقاوم در برابر حرارت است كه باعث بروز بيماريهاي عصبي و خوني مي شود. ارتقاي ايمني و سازش با محيط زيست از جمله علل اصلي ترغيب و تشويق مصرف كنندگان به تهيه اين ظروف است.
توصیه وزارت بهداشت
وزارت بهداشت هم در راستای تامین و حفظ و ارتقای سلامت جامعه بر استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی كه داراي مجوز قانوني لازم از اين وزارتخانه است، تاكيد كرد. به گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، ظروف يكبار مصرف گياهي (بر پايه نشاسته ذرت یا گندم) كه بتازگي در كشور توليد شده، هيچ مشكلي براي سلامتي استفادهكنندگان ايجاد نميكند و به دليل طبيعي بودن پليمرهاي آن، زيست تجزيهپذير بوده و باعث تخريب محيط زيست نيز نميشود.
تولید ظروف گیاهی به دهه 1970 بازمیگردد اما در نهایت آمریکاییها در سال 2002 موفق به تولید انبوه پلیمرهای گیاهی شدند و از بهمن ماه 86 محققان ایرانی موفق به تولید این پلیمرها شدند و نام ایران بهعنوان پنجمین کشور در دنیا که صاحب این فناوری است، ثبت شد.
بهطور معمول در کشورهای صاحب فناوری تولید پلیمرهای گیاهی از نشاسته ذرت، سیبزمینی و گندم برای این منظور استفاده میشود. نشاسته بهطور طبیعی یک پلیمر گیاهی است که خاصیت هیدروفیلی (آب دوستی) دارد. پس اولین مرحله تولید یک پلیمر قوی از بین بردن این خاصیت است: افزودن اسیدهای چرب گیاهی چون استاریک اسید و اولئیک اسید باعث میشود تغییراتی در ترکیب اولیه به وجود آید و با تشکیل گروه استری با زنجیره طویل کربنی، خاصیت آبگریزی ایجاد شود.
dish-09 در مراحل بعدی، افزودن ترکیباتی مانند موم عسل، روغنهای گیاهی، گلوتن (برای حفظ خاصیت چسبندگی) و سلولز خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمر بهبود مییابد و ترکیب حاصل در دستگاه اکستروژن به گرانول تبدیل میشود. تبدیل گرانول به ورق، مواد تزریقی و فیلمهای نازک محققان را قادر میسازد انواع و اقسام کیسههای پلاستیکی،ظروف پلاستیکی، ظروف یکبار مصرف و… را تولید کنند.
در استفاده از این پلاستیکها هیچ محدودیتی وجود ندارد و تمام انواع ظروفی که با پلاستیکهای معمول ساخته میشود با پلیمرهای گیاهی هم قابل تولید است، ضمن اینکه ظروف گیاهی از انعطافپذیری بیشتری برخوردارند، در مایکروفر قابل استفادهاند، بر خلاف پلیاستایرن که استفاده از آن در دمای بالاتر از 65 درجه مجاز نیست، دمای 90 تا 100 درجه سانتیگراد را به راحتی تحمل میکنند.
تجزیه ظروف گیاهی در خاک حداکثر 3 تا 6 ماه طول میکشد که بستگی به دما، رطوبت و فشار خاک دارد که میکروارگانیسمهای موجود در خاک را تحتتاثیر قرار میدهند. علاوه بر حفظ محیط زیست، حفظ سلامت انسانها هنگام استفاده از این ظروف اهمیت ویژهای دارد و از آنجایی که این پلیمرها منشا گیاهی و طبیعی دارند، هیچ ماده سمی و مضری از آنها آزاد نمیشود.
عدم وابستگی به منابع نفتی و مصرف کم انرژی برای ساخت ظروف یکبار مصرف گیاهی از دیگر مزایای آن است.پلیمرهای گیاهی جهت تولید دمایی در حدود 130 درجه نیاز دارند درحالیکه در پلیمرهای معمولی این دما بالای 190 درجه است و این اختلاف 60 درجه دما باعث صرفه جویی مالی زیادی در طول سال میشود.
آمریکا ظروف را از نشاسته ذرت تولید می کند. ایتالیا و انگلستان از نشاسته سیب زمینی استفاده می کنند.
ولی ایران با توجه به فراوانی نشاسته ذرت و گندم در کشور از آن ها بهره گرفته ایم. ولی تکنولوژی به گونه ای است که می توان از هر نوع نشاسته ای تولید کرد.
خواص نشاسته برای تولید ظروف گیاهی
نشاسته از نظر خواص فیزیکی یک ماده پلیمر گیاهی ضعیف است. ما این خواص را ارتقا دادیم. نشاسته را یک ماده آب دوست است به ماده ای آب گریز تبدیل کردیم، در اصل می توان گفت هنر این کار در آب گریز کردن نشاسته است.
سپس با افزودن موادی مثل موم عسل، روغن گیاهی و فیبر سلولز و آن را ارتقا دادیم. برای مثال موم عسل باعث براق و نرم شدن آن می شود و فیبر سلولز به آن استحکام می دهد.
میزان دمای قابل تحمل توسط این ظروف از 20 درجه تا 100 درجه می باشد. البته تفاوت ظروف گیاهی یکبار مصرف با نوع پلاستیکی در این است که از مایکروفر می توان استفاده کرد.